نقد و بررسی دیدگاه خاورشناسان پیرامون خاستگاه و ماهیت فقه اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر مرکز فقهی ائمه اطهار و دانشجوی دکتری قرآن و مستشرقان جامعة المصطفی العالمیه.

چکیده

فقه اسلامی، از موضوعات مهمی است که مستشرقان در حوزه علوم اسلامی بدان پرداخته‌اند و سیر تحقیق ایشان، نشان از این گمانه‌زنی می‌دهد که خاستگاه فقه اسلامی، نظام حقوقی یهود و روم باستان می‌باشد و مناشقاتی بر سر آن داشته‌اند. در این مقاله که تازه‌ترین پژوهش در این زمینه به شمار می‌رود، با بهره‌جستن از روش تحلیلی ـ انتقادی تلاش شده فقه پژوهی قرآن از نگاه مستشرقان تبیین و نقد گردد. بنا بر دستاوردهای پژوهش، مستشرقان در مطالعات فقه‌شناختی، آثاری از شباهت‌های قوانین اسلامی با قوانین یهود و رومی را مستند ادعای خویش دانسته‌اند. در مقابل نیز اندیشمندان مسلمان، بر این مطلب تاکید داشته‌اند که همة ادیان الهی از سوی پروردگاری واحد بوده و این امر منجر به تشابه در تکالیف و احکام فقهی آنان شده است و با مداقه در آثارشان می‌توان دریافت که سعی بر این مهم داشته‌اند که تفاوت ماهوی قوانین یهود و رومی را با فقه اسلامی مشخص و روشن نمایند.

کلیدواژه‌ها