قصاص و دیه اعضا و نفس در جنایت بر افراد دارای زندگی نباتی (با رویکرد تداخل و عدم تداخل)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش‌آموخته سطح چهار حوزه علمیه قم و مرکز فقهی ائمه اطهار

چکیده

زندگی نباتی وضعیتی است که در آن فرد به علت آسیب (مرگ) سلول‌های قشر مغز قادر به ادارة فعالیت‌های ارادی خود نیست. این وضعیت با مرگ مغزی و کما دارای تفاوت‌های اساسی است. از نظر پزشکی، سلول‌های مرده قشر مغز بازگشت نخواهند کرد، اما درعین حال با سالم بودن ساقة مغز، سیستم خون رسانی، تنفس، گوارش و امثال آنها به کار خود ادامه می‌دهد و ممکن است فرد حتی بدون دستگاه‌های تنفسی سال‌ها در این نوع از حیات بسر برد؛ از آنجا که علاوه بر آسیب به قشر مغز، تمام یا برخی از أعضا و حواس این افراد نیز دچار آسیب شوند، نسبت به دیه‌‌و قصاص اعضا و نیز تداخل یا عدم تداخل آن در دیه و قصاص نفس اختلافات بسیاری بروز نموده است؛ برخی از فقها دیة چنین افرادی را شامل دیة کامل برای عقل و هریک از حواس دانسته‌اند و در مقابل نظریات دیگری ابراز گردیده و امکان دریافت خسارات مازاد بر دیه نیز منتفی نشده است. تعیین قصاص و دیه اعضای این افراد با نگاه به تداخل و عدم تداخل در قصاص و دیه نفس، مطمح نظر این نگاشته است.

کلیدواژه‌ها