شرطیت طهارت و مانعیت نجاست

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم

چکیده

یکی از مباحث مهم و کاربردی در فقه عبادات، مسأله شرطیت طهارت و مانعیت نجاست است. سه رویکرد میان فقیهان امامیه از آغاز تا کنون در مسأله مذکور رایج است که عبارت می‌باشد از: شرطیت طهارت خبثیه، مانعیت نجاست بدون معذر و مانعیت نجاست معلومه. قائلان به رویکرد اول به سه دلیل اجتهادی که عبارت است از: آیات قرآن، روایات معصومان: و اجماع فقیهان تمسک کرده‌اند، ولی دلیل قرآنی و روائی آنها دچار اشکال‌های دلالی است و اجماع ادعا شده نیز، بر فرض احراز، مبتلی به معارض است. معتقدان به رویکرد دوم همچنین به اجماع فقیهان و روایات معصومان: تمسک کرده‌اند، اما اجماع ادعا شده، مدرکی است و اجماع مدرکی نزد فقیهان امامیه، ارزش دلیل مستقل را ندارد و روایات اهل بیت نیز تنها بر مانعیت نجاست معلومه دلالت دارد. زیرا مجموعه روایات در مسأله که عبارت است از: روایات معلل، روایات مشروط و روایات مستثنی، تنها با مانعیت نجاست معلومه تناسب دارد و بر شرطیت طهارت خبثیه دلالت ندارد و این روایات به حدی فراوان است که برای فقیه اطمینان به رویکرد سوم حاصل می‌شود.

کلیدواژه‌ها