جایگاه اصل مقابله ‌به ‌مثل در مقاومت اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 سطح 4 حوزه، پژوهشگر حوزه علمیه قم

2 دکترای روابط بین الملل، مدرس حوزه و دانشگاه

چکیده

اصل مقابله‌به‌مثل و دفاع هوشمندانه در برابر تجاوز و غارت بیگانگان همواره یکی از اصول و دکترین دفاعی محور مقاومت است. آیا محور مقاومت برای مقابله‌به‌مثل مبنای فقهی ـ قرآنی دارد؟ آیات متعددی دربارة مقابله‌به‌مثل آمده که نوشتار پیش‌رو به سه آیه پرداخته است. حاصل پژوهش آن است که در برابر دشمن خائن و متجاوز و ستمگر باید مقابله کرد، تا از مال و جان و آبروی مسلمانان و جامعة اسلامی دفاع شود. در پاسخ تجاوز دیگران، دفاع لزوماً تنها در سرزمین خود نیست؛ بلکه چه‌بسا هجوم و حمله کردن به زیرساخت‌های نظامی و حیاتی دشمنان صحیح است. همچنین مقابله‌به‌مثل همواره با توجه به عمل طرف مقابل سنجیده می‌شود و با توجه به عمل دشمن، بر همان روش پاسخ داده می‌شود؛ مگر آنکه به آسیب رساندن به غیرنظامیان و افراد بی‌طرف بینجامد. پس منطق اسلام بر صلح است؛ مگر درصورتی‌که خیانت، حمله یا جنگی بر ضد مسلمانان صورت بگیرد. این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع عقلی و نقلی به دنبال آن است تا ادلة مقابله‌به‌مثل را از دیدگاه قرآن و فقه بررسی کند و نتایج آن را در فقه مقاومت عرضه نماید.

کلیدواژه‌ها