کیفر لگدمال کردن شکم (دوس البطن) در فقه امامیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه شهر کرد؛ پژوهشگر مرکز مطالعات فقهی پزشکی قانونی

2 دانشجوی دکتری فقه و حقوق جزای دانشگاه خوارزمی

چکیده

لگدمال کردن شکم در صورتی که منجر به خروج ترشحات ادرار یا مدفوع شود، یکی از جنایات مورد بحث در فقه امامیه است که تحت عنوان «دوس البطن» از آن یاد شده است. فقها در خصوص میزان و چگونگی کیفردهی چنین جنایتی اختلاف‌نظر دارند. مشهور ایشان بر این باورند که مجازات شخص جانی در این فرض، قصاص یا پرداخت ثلث دیه کامله است. این دیدگاه متکی به روایت سکونی و اجماع فقهاء می­باشد. در مقابل، برخی فقها، معتقد به عدم جریان قصاص و همچنین ثبوت ارش شده­اند. نوشتار حاضر با تحلیل دو دیدگاه‌ پیش‌گفته و ادله آن‌ها در نهایت قول به ارش را منطبق با موازین فقهی یافته و دیدگاه قائلان به جواز قصاص یا ثلث دیه را ناتمام تلقی کرده است. این نتیجه از آن رو حاصل گشته که روایت مورد استناد مشهور، به عللی همچون نادر بودن حکم آن و استلزام تغریر، توان ایستادگی در برابر حکم به ثبوت ارش را ندارد.

کلیدواژه‌ها