بازخوانی ماهیت قاعده اقدام و کاربرد آن در مسئله اتانازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای فقه و مبانی حقوق، دانشگاه عدالت تهران، مدرس حوزه و دانشگاه.

2 سطح سه رشته فقه و اصول، حوزه علمیه حضرت زینب، مدرس حوزه و دانشگاه.

3 سطح سه حوزه، مدرس حوزه و دانشگاه.

چکیده

یکی از معانی قاعده اقدام که موجب ضمان بوده در معاملات معوض فاسد مطرح است موردی است که غیر مالک علیه مالک اقدام می‌کند و شخص متعهد به پرداخت مال یا انجام فعل یا ترک فعل می‌گردد. معنای دیگر مسقط ضمان بودن است، و در جایی است که شخص علیه خود اقدام و موجبات سقوط ضمان را فراهم می‌آورد. این قاعده علاوه بر فعل، ترک فعل را هم شامل می‌شود، به‌گونه‌ای که در مصادیق جدید امروزی نیز کاربرد دارد. از جمله مسئله اتانازی که ماهیت آن قتل عمد بیمار داوطلبانه یا غیرداوطلبانه می‌باشد. در این تحقیق بعد از تبیین ماهیت قاعده اقدام، مشخص شد در اتانازی، انجام فعل توسط پزشک حرام، ولی چون با اقدام و رضایت بیمار بوده، مستحق قصاص نمی‌باشد و می‌تواند مصالحه به دیه کند.

کلیدواژه‌ها