مدیر گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمه اطهار و دانشجوی دکتری فقه سیاسی جامعة المصطفی العالمیة.
چکیده
بنیادگرایی بر طیفی وسیع از جریان‌ها و جنبش‌های فکری و سیاسی اطلاق می‌گردد که منشأ و ماهیت دینی داشته و با مقاصد سیاسی به تجدید حیات باورهای دینی روی آورده‌اند. بنیادگرایان دینی مدّعی لزوم بازسازی جامعه و روابط اجتماعی براساس آن هستند. در این میان، بنیادگرایان اسلامی بر این عقیده‌اند که برنامه اسلام، طرحی کامل بوده و اجتماع و سیاست را نیز فرا می‌گیرد. از سوی دیگر، از مباحث مهم حوزه سیاست، مسئله نظارت مردمی است که به هدف محدود کردن قدرت حاکمان و جلوگیری از فساد و سوء استفاده از قدرت، همواره مورد توجه مکاتب گوناگون قرار گرفته و برای این منظور اهرم‌هایی نیز پیش‌بینی کرده‌اند. در این راستا، نوشتار حاضر با روش تحلیلی ـ توصیفی و بررسی پاره‌ای از ملاک‌ها و شیوه‌های موجود، مسئله نظارت مردم بر حکومت و ریشه‌های آن را در آموزه‌های دینی، رفتار و مشی پیامبر اسلام9 و امامان معصوم: ردیابی و مطالعه می‌کند. ضمن آن‌که با طرح مکانیسم احزاب (به عنوان راه‌کار محصول مدرنیته)، می‌توان با بیان معنایی خاص از حزب به مطابقت آن با فقه سیاسی شیعه دست یافت.
)