از گذشته تاکنون علمای بسیاری در مورد حجیت ظنون در احکام بحث کردهاند، اما کمتر فقیهی دیده میشود که به طور تفصیلی پیرامون حجیت ظنون در موضوعات فقهی بحث کرده باشد. از آنجا که گاهی فقیه در مسیر اجتهاد خود، نسبت به برخی از موضوعات احکام با ظن مواجه میشود، به گونهای که نمیتواند، نسبت به موضوع حکم شرعی قطع پیدا کند، حجیت یا عدم حجیت ظن در موضوعات فقهی، نقش خود را ایفا میکند. در این زمینه برخی از فقهاء حجیت ظن را در «موضوعات مُستَنبطِه»، از حیث «ماهیت» آن و «موضوعات صِرفِه» را از حیث «تحقق» آن در خارج بحث کردهاند، در حالی که این پژوهش هر دو نوعِ موضوعات را، هم از حیث ماهیت و هم از حیث تحقق در خارج، مورد بررسی قرار داد به این نتیجه دست یافت که ظن در تحقق مطلق موضوعات، چه مستنبطه و چه صرفه، حجت نیست، ولی نسبت به ماهیت موضوعات مستنبطه حجت است، این در حالی است که ظن نسبت به ماهیت موضوعات صرفه، معنا ندارد و أساساً ماهیت اینگونه موضوعات، همیشه مقطوع است.