2
پژوهشگر گروه اصول مرکز فقهی ائمة اطهار؛ استاد سطوح عالی
3
دکتری فلسفة اسلامی، دانشگاه قم؛ مدرس جامعة المصطفی العالمیه
چکیده
صدق عنوان عرفی و شرعی مال بر اشیا و جاری شدن احکام مال بر آنها، شرایط و ملاک‌های خاصی دارد. ملاک مال عرفی، منفعت داشتن تکوینی و اعتباری است؛ به‌گونه‌ای‌که عقلا به آن رغبت داشته باشند و برای آن عوض پرداخت کنند. ملاک مال شرعی نیز تحریم نشدن شیء و منافع آن است. در جامعة امروزی وسیلهای جدید و مدرن برای تبادل، ارزش، ذخیره و سنجش کالاها به نام بیت‌کوین به وجود آمده است. از پرسش های اساسی در مورد بیت کوین این است که آیا ملاک‌های مال عرفی و شرعی در بیت‌کوین وجود دارد؟ اشکالات چندی می‌توان در مورد مال بودن بیت‌کوین طرح کرد: نبود رغبت عمومی عقلا، نداشتن خصوصیات پول، استخراج بیت کوین از سوی افراد متعدد و احراز نشدن امضای شارع، از‌جمله اشکالات وارد‌شده بر مالیت بیت کوین است. با تبیین ماهیت مال و پول مشخص می‌شود بیت کوین زیر مجموعة عنوان مال و پول قرار می گیرد و قول به رغبت نداشتن عمومی عقلا در مورد بیت کوین صحیح نیست. همچنین احراز امضای شارع در مورد آن امکان دارد.
)