پژوهشگر مرکز تخصصی ائمه اطهار و دانشجوی دکتری مدرسی معارف دانشگاه علامه طباطبایی. saboorymojtaba@yahoo.com
چکیده
تحقیقات ژنتیک و ژن‌درمانی همچنان‌که روش‌های درمانی و یافته‌های جدیدی را بر دانش پزشکی ما افزوده، چالش‌های فقهی و حقوقی بسیاری نیز در برابر ما نهاده است. یکی از اصلی‌ترین مسائلی که در این حوزه مطرح است، جواز یا عدم جواز ژن‌درمانی و آثار حقوقی مترتب بر آن است. در مقالۀ پیش‌رو با بهره‌گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی، برخی یافته‌های پزشکی ژن‌درمانی ارائه شده و حکم فقهی آنها بر اساس آرای فقهای امامیه و نیز مسائل حقوقی متناسب، واکاوی شده است. حاصل پژوهش اینکه در فقه اسلامی بنا بر ادلۀ وجوب حفظ نفس و ادلۀ ضرورت مداوا و اصل برائت، بهره‌گیری از مزایای این فناوری جایز است و هیچ‌یک از اشکالات فقهی بر آن وارد نیست. همچنین دربارۀ مسئولیت کیفری پژوهشگران و حقوق سوژه‌های انسانی در آزمایش‌های ژنتیکی و روش‌های درمانی جدید مانند ژن‌درمانی ـ طبق مقررات موجود ـ انجام آزمایش برای درمان بیماری یا بهره‌گیری از روش‌های درمانی جدید، چنانچه همراه با رضایت و برائت بیمار باشد و موازین علمی و فنی نیز رعایت شود، پژوهشگر و پزشک را از مسئولیت معاف می‌کند.
)