TY - JOUR ID - 243384 TI - قاعده فقهی تقدم حق الناس بر حق الله JO - فقه و اجتهاد JA - F.A. LA - fa SN - 2423-5245 AU - فاضل لنکرانی, محمدجواد AD - استاد دروس خارج حوزه علمیه قم Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 5 IS - 10 SP - 9 EP - 25 KW - حق KW - حق الله KW - حق النّاس KW - تقدم حق الناس DO - N2 - تقدم حق الناس بر حق الله از گزاره‎های معروفی است که به مناسبت به عنوان قاعده از آن برای استنباط بهره برده می‎شود. قاعده‎ای است که چه بسا در نگاه اول ضروری نیز به نظر برسد. ولی مراجعه به کتب فقهی نشان می‎دهد برخی از فقها این قاعده را مورد نقد قرار داده و آن را نپذیرفته‌اند. اهمیت مسئله از یک سو و اختلاف بزرگان ضرورت پژوهش حاضر را ایجاب می‎کند. نوشتار حاضر با روش کتابخانه‎ای و به صورت تحلیلی ـ اجتهادی مسئله را مورد بررسی قرار می‎دهد. بررسی ادله تقدم حق الناس بر حق الله نشان می‎دهد روایات و ادله دیگری که برای اثبات تقدم حق الناس بر حق الله ارائه شده، برای اثبات این تقدم کافی نیست و از طرفی ادله دال بر تقدم حق الله بر حق الناس نیز دلالت کافی برای اثبات تقدم حق الله بر حق الناس را ندارند. بنابراین نمی‌توان قاعده کلی در این رابطه ارائه کرد؛ چه بسا در موردی حق الناس بر حق الله مقدم باشد و چه بسا حق الله بر حق الناس. UR - https://mags.markazfeqhi.com/article_243384.html L1 - https://mags.markazfeqhi.com/article_243384_bc4c411c29bc66345df2b57ea050f6b7.pdf ER -