در شریعت اسلام، برخی احکام بدیهی و ضروری وجود دارد که هر شخص مسلمانی از آنها آگاهی دارد و به آنها ملتزم است؛ به همین سبب بسیاری از فقها انکار آن را همچون انکار شریعت قلمداد کرده و آن را موجب کفر دانسته‌اند و این در حالی است که تعبیر رایج در میان قدما، استحلال (حلال دانستن حرام و حرام دانستن حلال) و ارتداد بوده است. نوشتة حاضر این موضوع را به روش تحلیلی ـ اجتهادی از منابع کتابخانهای بررسی کرده است. مطالعة ادلة موجود نشان می‌دهد عنوان ضروری دارای سه ملاک است: 1. نزد همة مسلمانان واضح و آشکار است؛ 2. به اقامة دلیل نیاز ندارد؛ 3. اجتهاد در آن معنا ندارد. در فرض انکار ضروری دین حصول کفر وابسته به آگاهی انکارکننده به ضروری بودن حکم در شریعت اسلام است و در این صورت انکار، با کفر ملازم خواهد بود؛ هرچند به تکذیب النبی9 نینجامد.
)