مرکز فقهی ائمّه اطهار (علیهم السلام)
فقه و اجتهاد
2423-5245
1
1
2014
03
21
تولید و استفاده از سلاح های کشتارجمعی از دیدگاه فقه اسلامی
13
36
FA
محمدجواد
فاضل لنکرانی
مرکز فقهی
این نوشتار در پی اثبات تحریم ساخت و استفاده از سلاحهای کشتار جمعی (اتمی، میکروبی، و هستهای) از دیدگاه فقهی و اجتهادی است. منظور از سلاحهای کشتار جمعی سلاحهایی است که قدرت تخریب فوق العاده دارند و علاوه بر نظامیان، افراد غیرنظامی را نیز مورد اصابت قرار میدهند. در این مکتوب بااستدلالهای عقلی و با استناد به برخی آیات و روایات نتیجه گرفته شده که حتی در فرض این که دشمن دارای چنین سلاحی باشد و از آن استفاده هم بکند، اسلام استفاده از چنین سلاحهایی را در جنگ اجازه نمیدهد. در مقاله تبیین شده که دین اسلام هرگز موافق این نیست که مسلمانان هر عملی را که دشمنان و کفار در جنگ با آنان انجام میدهند، مرتکب شوند. به عنوان مثال، اگر کفار اسرای مسلمانان را به قتل برسانند و یا آنان را مثله نمایند، اسلام در چنین مواردی هیچگاه اجازه مقابله بهمثل را نمیدهد.
سلاحهای کشتار جمعی,مقابله به مثل,تقویت نظامی مسلمانان,جنگ در اسلام,غیرنظامیان در جنگ
https://mags.markazfeqhi.com/article_40593.html
https://mags.markazfeqhi.com/article_40593_882106fec7a6b0dfd7c57edfafac6c36.pdf
مرکز فقهی ائمّه اطهار (علیهم السلام)
فقه و اجتهاد
2423-5245
1
1
2014
03
21
نگاه مرد به صورت و دستان زن نامحرم
37
70
FA
امین
فروتن
دانش آموخته مرکز فقهی ائمه اطهار
یکی از مسائل مورد ابتلا در جامعه اسلامی مسئله نگاه مرد به صورت و دستان زن نامحرم است که درباره آن نصوصی در قرآن کریم و سنت شریف وارد شده است. این نصوص هدفدار بوده و مشتمل بر بیان راهکارهایی جهت آسان شدن مراعات تکلیف است. افزون بر آن، حکم شرعی در آنها بهطور کاربردی ارائه شده است. از آنجا که کمتر کتاب یا رسالهای را میتوان یافت که متعرض این جهات شده باشد، نگارنده بر آن است که در این مقاله احکام این موضوع را به صورت کاربردی و با توجه به راهکارهای موجود در قرآن و روایات بررسی کند. این نوشتار مشتمل بر یک مقدمه، سه فصل و یک خاتمه است. مقدمه مقاله، نگاهی است به انواع نگاه از جهت انگیزه و طرح سؤالهایی که جواب دادن به آنها به فهم بحث کمک میکند. در این نوشتار بحث از احکام نگاه بدون در نظر گرفتن عناوین ثانوی و دستههای خاصی از زنان است. فصول سه گانه که مباحث اصلی را تشکیل میدهد بر اساس سه قول معروف در مسئله نگاه مرد به چهره و دستان (تا مچ دست) تنظیم شده است. در خاتمه نیز ضمن جمع بندی مطالب گذشته و پاسخ به سؤالات مورد بحث در مقاله، برخی راهکارها و نکات مستفاد از نصوص ارائه شده است.
احکام زنان,رابطه زن و مرد,روابط اجتماعی در اسلام
https://mags.markazfeqhi.com/article_40594.html
https://mags.markazfeqhi.com/article_40594_58b4bced23fb4296dc6687389b188151.pdf
مرکز فقهی ائمّه اطهار (علیهم السلام)
فقه و اجتهاد
2423-5245
1
1
2014
03
21
بررسی فقهی سفارش ساخت کالا
71
99
FA
محمدعلی
قاسمی
پژوهشگر مرکز فقهی ائمه اطهار
از آنجا که مسئله «سفارش ساخت»، که یکی از موضوعات مورد نیاز جامعه امروز است برای تبیین دیدگاه اسلام درباره آن مقاله حاضر آن را از منظر فقهی مورد کاوش قرار میدهد. پژوهش حاضر، ابتدا به تعریف وتبیین موضوع سفارش ساخت کالا میپردازد و با بررسی پیشینه تحقیق و توجیههای طرح شده در پنج مرحله، اشکالهای احتمالی آنها را تبیین میکند و سرانجام به این نتیجه دست مییابد که این دیدگاهها بهرغم صحت برخی از توجیهات آنها از نظر قواعد فقهی و اصولی، به دلیل عدم همخوانی با آنچه در جامعه رخ میدهد، کارآیی نخواهند داشت. در این میان، توجیه «تعهد الزامی از سوی سفارش دهنده و سفارش گیرنده» قابل پذیرش وعمل در اجتماع است تا آنجا که هر یک از آنها در صورت انجام ندادن آنچه در قرارداد آمده، مورد الزام از سوی حاکم شرع و حکومت اسلامی قرار میگیرد. در نتیجه، سفارش ساخت یا همان «استصناع» میتواند به عنوان یک عقد شرعی دارای الزامهایی باشد و روابط اجتماعی و قراردادهای بین المللی نیز بر اساس آن قابل توجیه و الزام آور خواهند بود.
ساخت کالا,عقود اسلامی,فقه کاربردی,قواعد فقهی
https://mags.markazfeqhi.com/article_40595.html
https://mags.markazfeqhi.com/article_40595_12bc927b19fb3408a6e716698d4f0433.pdf
مرکز فقهی ائمّه اطهار (علیهم السلام)
فقه و اجتهاد
2423-5245
1
1
2014
03
21
تغیییر جنسیت و مسائل فراروی آن
101
122
FA
محمدمهدی
کریمی نیا
دانش آموخته مرکز فقهی ائمه اطهار و معاون پژوهشی مرکز تخصصی قضا
یکی از مسائل جدید فقهی و حقوقی، بحث تغییرجنسیت است. در این میان پرسشهای زیادی فراروی فقه و حقوق قرارگرفته است؛ از جمله اینکه آیا این عمل از نظر اسلام جایز است یا نه؟ تقریباً تمام فقها و حقوقدانان اهل سنت که در این زمینه اظهار نظر کردهاند عمل تغییر جنسیت را حرام، و این کار را نوعی «تغییر در خلقت خدا» دانسنتهاند. اکثریت قریب به اتفاق فقهای شیعه تغییر جنسیت را به شرط این که ملازم با کارهای حرام دیگری، مانند لمس و نظر حرام، نباشد جایز میدانند. از نظر آنان، ما دلیل و مدرکی بر حرمت تغییر جنسیت نداریم.
پژوهش حاضر، جواز یا حرمت تغییر جنسیت، و برخی احکام فقهی مربوط به آن را مورد بررسی قرار میدهد، احکام و مسائلی چون: بقای ازدواج، مهریه، ارث، عده، عناوین خانوادگی و ولایت و سرپرستی کودکان. آنچه دراین مقاله مطرح میشود نگاهی کلی به مسائل مهم و اساسی این موضوع است. البته بررسی تفصیلی این مسائل نیازمند نوشتاری دیگر است.
تغییر جنسیت,تبدیل جنسیت,ترانسسکشوالیسم,دو جنسیها,تغییر خلقت خدا
https://mags.markazfeqhi.com/article_40596.html
https://mags.markazfeqhi.com/article_40596_5e753cced4734531bead36b4f5e2465b.pdf
مرکز فقهی ائمّه اطهار (علیهم السلام)
فقه و اجتهاد
2423-5245
1
1
2014
03
21
مبانی جرم انگاری در جرایم جنسی مستوجب حد در حقوق کیفری اسلام
123
150
FA
حسین
مظفری
مشاور حقوقی و وکیل دادگستری
مبانی جرمانگاری، که جزو فلسفه حقوق به شمار میآید، یکی از مسایل بنیادین در قلمرو حقوق کیفری است. ایجاد محدودیتهای رفتاری و تضییق دامنه فعالیتهای ارادی انسان به وسیله فرآیند جرمانگاری، امری مغایر با اصل اولیه آزادی و اباحه اعمال میباشد؛ و طبع آزادیخواه انسان مانع اطاعت از آن است؛ مگر روشن گردد که بر مبانی ای مستحکم و اصیل استوار است.<br /> این مقاله به تبیین مبانی جرمانگاری در جرایم جنسی مستوجب حد (زنا، لواط و مساحقه)، در حقوق کیفری اسلام پرداختهاست. برای وصول به این مقصود ابتدا مبانی مشترک، و سپس مبانی اختصاصی جرم انگاری در این جرایم، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
حدود در اسلام,احکام کیفری اسلام,فقه و حقوق اسلامی
https://mags.markazfeqhi.com/article_40599.html
https://mags.markazfeqhi.com/article_40599_877d469f3214bc44705dd889806053b1.pdf
مرکز فقهی ائمّه اطهار (علیهم السلام)
فقه و اجتهاد
2423-5245
1
1
2014
03
21
تأملی در مستثنیات دین
151
194
FA
سید مهدی
میرداداشی
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم
مستثنیات دین به آن مقداری از مال مدیون اطلاق میشود که برای پرداخت دین او نمیتوان به قهر از وی گرفت و به فروش رسانید. تمام کسانی که به نوعی با امر قضا و دادرسی سروکار دارند به محض شنیدن اصطلاح مستثنیات دین، به یاد آشفتگی موجود در قوانین این حوزه میافتند. پراکندگی مقررات در قلمرو موضوع و عدم اتخاذ رویه واحد در احصای مصادیق مستثنیات دین را میتوان تنها گوشهای از این مشکلات دانست. هدف این نوشتار بررسی تحلیلی متون فقهی امامیه میباشد تا در سایه آن بتوان مقررات واحدی را به مراجع تقنینی پیشنهاد نمود.
مستثنیات دین,دادرسی,مدیون,طلبکار
https://mags.markazfeqhi.com/article_40600.html
https://mags.markazfeqhi.com/article_40600_896744326f21e2650e0867ae0a2a3c18.pdf
مرکز فقهی ائمّه اطهار (علیهم السلام)
فقه و اجتهاد
2423-5245
1
1
2014
03
21
تأملی در حجیت خبر موثق
195
228
FA
سید محمد
نجفی یزدی
استاد مرکز فقهی ائمه اطهار
بحث حجیت خبر موثق از مهمترین مباحث علم اصول و علم رجال است، زیرا در احادیث شیعه صدها حدیث به عنوان موثق معرفی شده که حجیت یا عدم حجیت آنها تأثیر فراوانی در استنباط احکام شرعی دارد. اقوال در این مسأله گوناگون است که مهمترین آنها دو قول است: حجیت مطلقه که به مشهور نسبت داده شده است، به ویژه در چند قرن اخیر، و عدم حجیت که شهید ثانی آن را نیز به مشهور قدما نسبت داده است.<br /> ادله حجیت خبر موثق گذشته از برخی روایات، بهطور عمده سیره عقلا میباشد، و در مقابل، مخالفین حجیت خبر موثق به برخی آیات مثل آیه نبأ و آیه نهی از رکون به ظالمین و روایات فراوانی که مستفاد از آن عدم رضای شارع به خبر موثق است استناد کردهاند، و به ادله مثبتین اعم از روایات یا سیره عقلا پاسخ دادهاند. این مقاله با بیان ادله طرفین، به این قول متمایل شده است که ادله مخالفین راجح است و حداقل احراز امضای رضای شارع به سیره عقلا با وجود آن روایات رادعه ممکن نیست.
قواعد اصولی,روایت حدیت,راویان حدیث,اصول فقه
https://mags.markazfeqhi.com/article_40601.html
https://mags.markazfeqhi.com/article_40601_a8dc6b8f9be06cee0b04eed86f622bc8.pdf
مرکز فقهی ائمّه اطهار (علیهم السلام)
فقه و اجتهاد
2423-5245
1
1
2014
03
21
نسبتسنجی استدلالهای فقهی و استدلالهای اخلاقی
231
267
FA
حسینعلی
رحمتی
مدرس و محقق حوزه و دانشگاه
یکی از مباحث مرتبط با بحث اخلاق و فقه، پرسش از نسبت بین این دو حوزه است. یکی از وجوه مشترک اخلاق و فقه آن است که هر دوی آنها با «احکام» سر و کار دارند و البته این احکام نیز مبتنی بر «استدلال» است. با توجه به شباهتهای ظاهری که بین استدلال در این دو حوزه وجود دارد طبیعتا یکی از مهمترین پرسشهایی که رخ مینماید آن است که تفاوت احکام فقهی و احکام اخلاقی و در واقع استدلالهای فقهی با استدلالهای اخلاقی در چیست. مقاله حاضر واکاوی این موضوع را وجهه همت خویش ساخته است. پرسش بنیادین این مکتوب آن است که چه نسبتی بین این دو گونه استدلال وجود دارد و در چه مواردی با هم مرزبندی پیدا میکنند. فرضیه این پژوهش آن است که استدلالهای فقهی با استدلالهای اخلاقی از جهتهایی چون علت صدور، تفاوت از نظر حکم، از نظر توجیه، از نظر شمول، از نظر پیامدهای تخلف از اوامر ناشی از استدلال، و از جهت موضوع و محمول و صغری و کبرای استدلال با یکدیگر تفاوتهایی دارند.
استدلال اخلاقی,اخلاق اسلامی,اخلاق و فقه,اوامر اخلاقی,استدلالهای فقهی
https://mags.markazfeqhi.com/article_43082.html
https://mags.markazfeqhi.com/article_43082_acf7cb8fa9cfce8eccbb6f1673b7141b.pdf
مرکز فقهی ائمّه اطهار (علیهم السلام)
فقه و اجتهاد
2423-5245
1
1
2014
03
21
ماخذشناسی فقه و اخلاق
249
266
FA
عزّت
ملَمعی خوزانی
دانشجوی رشته معارف قرآن
نفیسه
روشنبین
دانشجوی رشته فلسفه
این ماخذشناسی عهده دار معرفی کتابها و مقالههایی است که به نوعی به رابطه فقه و اخلاق مربوط میشوند. کتابها به صورت تفصیلی و مقالات به صورت اجمالی معرفی شده است. در شناسایی برخی از این آثار، از منابع اینترنتی نیز بهره گرفته شده است. در معرفی منابع از هر گونه ارزشداوری پرهیز شده و معرفی هر اثر لزوما به معنای موافقت با محتوای آن نیست. هدف آن بوده که برخی از آثاری که در زمینه فقه و اخلاق نگاشته شده به علاقهمندان معرفی گردد. هر چند تلاش شده که حتیالمقدور منابع مرتبط با موضوع پرونده شماره حاضر معرفی شود ولی به دلایل گوناگون، از جمله نبود بانکهای اطلاعرسانی جامع، نمیتوان ادعای استقصای تام داشت.<br /> نگاهی اجمالی به فهرست حاضر نشان دهنده آن است که بررسی رابطه فقه و اخلاق و تبیین زوایای گوناگون این بحث، هنوز آن چنان که بایسته است در جامعه علمی ما مورد توجه قرار نگرفته است. با توجه به پیامدهای علمی تبیین نسبت بین فقه و اخلاق، و کمکهای شایان هر یک از این دو به یکدیگر، شایسته است این حوزه از حوزههای علوم وابسته به فقه، بیش از گذشته مورد امعان نظر اخلاقپژوهان و فقهپژوهان قرار گیرد.
https://mags.markazfeqhi.com/article_43192.html
https://mags.markazfeqhi.com/article_43192_cec1dcafe706ec7fbc7758e1e3b8310a.pdf