ORIGINAL_ARTICLE
قاعده تسامح در ادله سنن
تسامح در ادله سنن یعنی سختگیری نکردن درباره ادله ضعیفی که بر مستحبات دلالت میکند، و از آنجاکه مستحبات و مکروهات کم و بیش در همه ابواب فقهی وجود دارد، لذا پرداختن به این قاعده از اهمیت زیادی برخوردار است. نوشتار حاضر، این موضوع و گستره آن را مورد نقد و ارزیابی قرار داده است. در مجموع این نتیجه به دست آمده است که از اخبار «من بلغ» به عنوان مهمترین دلیل قاعده تسامح، نه میتوان حجیت خبر ضعیف دال بر استحباب را استفاده کرد و نه میتوان مفاد آنها را بر ارشاد یا مانند آن حمل کرد، بلکه مفاد اصلی این روایات، ثواب تفضلی خداوند متعال به کسی است که عملی را به امید ثواب انجام میدهد، یعنی این روایات فقط إخبار از تفضلاند؛ به علاوه این اخبار شامل فتوای فقیه، روایت ضعیف دال بر وجوب یا حرمت و نیز روایات فضائل نمیشوند، لکن مکروهات را در بر میگیرند.
https://mags.markazfeqhi.com/article_40376_bcc64abed7fd539d501bd9adc7d4aa8b.pdf
2016-09-22
6
33
تسامح
ادله سنن
اخبار من بلغ
استحباب
کراهت
محمدجواد
فاضل لنکرانی
1
استاد خارج حوزه
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تقلید از مجتهد زن (1)
امروزه مسئله تقلید از مجتهد زن بیش از پیش مورد توجه مجامع علمی و عموم مردم قرار گرفته است. این مقاله حکم شرعی تقلید از زنان و حجیت فتوای آنان را به صورت تحلیلی انتقادی مورد بررسی قرار میدهد. در این مقاله پنج دلیل از ادله اشتراط مرد بودن در حجیت فتوا مورد بررسی قرار گرفته و با اثبات عدم وجود اجماع تعبدی، عدم تلازم بین فتوا و قضاوت، عدم اولویت نسبت به شهادت و عدم شمول تعلیل آیه شریفه در شهادت زنان نهایتاً به عدم تمامیت آنها حکم شده و بررسی دو دلیل دیگر به مقاله دوم موکول میشود.
https://mags.markazfeqhi.com/article_40377_7d862561479c40f6ac7ee71d31332e3a.pdf
2016-09-22
34
54
مرجعیت
جواز تقلید
مرجعیت زنان
اجتهاد زنان
فتوای زنان
محمد
قائنی
1
استاد درس خارج حوزه
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
کاربست قواعد فقه در تأمین و تضمین بُعد اقتصادی امنیت انسانی
امنیت انسانی و به ویژه بُعد اقتصادی آن، در همه جوامع به عنوان یکی از مؤلفههای اصلی حقوق بنیادین بشر و توسعهیافتگی مورد توجه است. نوشتار حاضر، با روش تحلیلی و تحقیق استنباطی ـ استنتاجی، درصدد استخراج و استنتاج کاربست و دستهبندی قواعد فقهی در باب تأمین و تضمین بُعد اقتصادی امنیت انسانی است. بدین منظور، پس از تبیین اجمالی محل بحث در مطالعات امنیتی، دو هنجار و مؤلّفه اساسی در امنیت اقتصادی با عناوین «امنیت سرمایهگذاری» و «امنیت اشتغال و درآمد» مورد بررسی قرار گرفته و به این نتیجه رسیدهایم که پارهای از قواعد فقهی ضمن به رسمیت شناختن و تأکید امنیت اقتصادی افراد، پشتیبان این هنجارها میباشد؛ دستهای دیگر از قواعد فقهی جلوی دستدرازی به حقوق اقتصادی افراد در ساحت سرمایهگذاری و اشتغال را گرفته و تولیدِ امنیت میکند؛ هرچند در بین قواعد فقهی، برخی قاعدهها در مقام محدودکنندة آزادی اقتصادی انسان، ثبات و پایداری نظام اقتصادی جامعه اسلامی را مورد توجه قرار میدهد.
https://mags.markazfeqhi.com/article_40378_e0a0f132259e9c539e99ba897965e16d.pdf
2016-09-22
55
78
امنیت انسانی
امنیت اقتصادی
امنیت سرمایهگذاری
امنیت اشتغال و درآمد
قواعد فقهی
سید جواد
حسینی خواه
1
معاون پژوهشی مرکز فقهی
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
جبران ضعف سند روایت به واسطه عمل اصحاب
قاعده جبران ضعف سند با عمل اصحاب از دیرباز مورد گفتگوی دانشمندان فقهی است و کاربرد و تأثیر فراوانی در استنباطات فقهی دارد. این نوشته با نگاهی تحلیلی ـ انتقادی به روش کتابخانهای در صدد است این مسئله را مورد بررسی قرار دهد. اگر چه از دیدگاه قدمای اصحاب این قاعده مورد پذیرش بود ولی بعدها توسط متأخرین، این قاعده مورد نقد قرار گرفت و ادلهای در رد آن مطرح گردید و در نتیجه آراء مخالفی نسبت به این قاعده شکل گرفت در مجموع چهار نظریه نسبت به این قول مطرح شده است؛ قول موافق، مخالف، پذیرش در فرض حصول ظن شخصی، پذیرش در اصول متلقاة. در این نوشته بررسی آراء و ادله موجود منجر به ترجیح قول قدماء شده است که طرفدار این نظریه هستند. بنابراین چنانچه متقدمان از فقها به روایت ضعیفی عمل کردهاند از رهگذر استناد فقها به چنین روایتی ضعف آن جبران میشود. تردیدی نیست وثوقی که از این رهگذر برای فقیه بهدست میآید قویتر از وثوقی است که از گفته عالمان دانش رجال بهدست میآید.
https://mags.markazfeqhi.com/article_40379_e7b808f33fca0e2bd73341fee5384685.pdf
2016-09-22
78
88
ضعف سند روایت
عمل مشهور
جبران ضعف سند
فتوای اصحاب
اطمینان به صدور
علی
سعیدی
1
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اصحاب اجماع و مشایخ الثقات در نظرگاه علامه محمدتقی مجلسی
مرحوم مجلسی اول جزء نخستین فقیهانی است که به صورت تحلیلی وارد علم رجال شده و به صورت مفصل در رابطه با مسائل مختلف علم رجال بهویژه توثیقات عامه پرداخته است و نظرات این فقیه برجسته، تأثیر زیادی در نظرات مرحوم وحید بهبهانی (نوه دختری وی) و رویکرد جدید نسبت به علم رجال (اجتهادی شدن علم رجال) از زمان ایشان داشته است و همین امر بر ضرورت این تحقیق میافزاید. همچنین ردّ یا پذیرش برخی از نظریات ایشان، تأثیر بسزایی در قبول یا ردّ برخی از احادیث کتب اربعه و دیگر کتب روایی دارد. نوشتار حاضر در صدد تبیین دیدگاه مرحوم مجلسی پیرامون اصحاب اجماع و مشایخ الثقات میباشد که در دو بحث، تنظیم شده و در ابتدای هر بحث، اول به تعریف موضوع بحث پرداخته و سپس اقوال و ادله در مسئله بیان میشود. در پایان، دیدگاه علامه مجلسی با ذکر ادله و شواهد ذکر خواهد شد.
https://mags.markazfeqhi.com/article_40380_ae8347950a705a8245c4e568dd93a59a.pdf
2016-09-22
99
115
علامه محمدتقی مجلسی
اصحاب اجماع
مشایخ ثقات
مجلسی اول
توثیقات عام
مهدی
اعلایی
1
پژوهشگر
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
جزئیت عمل مستحبی در واجبات
از جمله مباحثی که در خصوص اعمال عبادی در میان فقهای متأخر شکل گرفته جزئیت و عدم جزئیت عمل مستحبی در واجبات است. در مقابل دیدگاه جزئیت که موافق ارتکازات عرفی است، احتمال ظرف بودن واجب برای عمل مستحبی چنین مسئلهای را شکل داده است. این مسئله در این نوشته با روش کتابخانهای به صورت تحلیلی انتقادی مورد بررسی قرار میگیرد. بحث مورد گفتگو در برخی از مباحث فقهی مانند جریان قاعده تجاوز، خلل صلات و غیره مؤثر است. اگرچه در ذهن متدینان، جزء بودن عمل مستحبی از بدیهیات است ولی این دیدگاه در میان متأخران و معاصران با اشکالاتی مواجه شده است و امروزه چه بسا نظریه عدم جزئیت دارای طرفداران بیشتری است. با بررسی ادله طرفین و پاسخ به ایراداتی که از سوی منتقدان، مطرح میشود دیدگاهی که عمل مستحبی را جزء فرد ماهیت معرفی میکند بدون اشکال و مورد پذیرش است.
https://mags.markazfeqhi.com/article_40381_f0302a92a748793e9ec321288a9e0688.pdf
2016-09-22
116
135
عمل مستحب
جزئیت مستحب
جزء واجب
فرد ماهیت
رضا
پورصدقی
rezapoorsedghi@gmail.com
1
پژوهشگر
LEAD_AUTHOR